Opleiden en trainen met virtual reality

Bij Fivoor proberen we deze handelingsverlegenheid te verminderen door te werken aan het zelfvertrouwen van de medewerker, het observatievermogen en de samenwerking binnen het team. Om zelfverzekerd en goed toegerust met patiënten te werken, is het belangrijk goed te kunnen observeren, waarde aan de observaties toe te kennen en risico's in te schatten. Dit noemen we 'forensisch scherp' zijn. Omdat er soms een tekort aan ervaren medewerkers is, wordt dit niet altijd on the job geleerd. Het oefenen en reflecteren vindt hierdoor mogelijk onvoldoende plaats binnen de dagelijkse werkpraktijk.

Het is ook belangrijk voldoende zelfvertrouwen te hebben om iets met de observaties te doen ter voorkoming van ontwrichtend of agressief gedrag. Zelfvertrouwen krijg je door (succes)ervaringen te hebben, inzicht te hebben in je vaardigheden en te weten hoe je die kunt inzetten, je gespreksvaardigheden te verbeteren en tijdig afwijkend gedrag op te merken.

Binnen een forensische setting is een veilige werkcultuur in het team van belang, waarin men elkaar feedback geeft, zowel op zaken die goed gaan als zaken die niet goed gaan. Dit geldt zowel voor onderlinge feedback als feedback vanuit leidinggevenden naar medewerkers en vice versa.

Leren in de context is belangrijk omdat het de effectiviteit en de relevantie van het leerproces vergroot door de kennis en vaardigheden toe te passen in een situatie die lijkt op de omgeving waarin ze zullen worden gebruikt. De verwachting is dat medewerkers hierdoor de informatie beter onthouden (verhogen van de retentie) en daarmee ook een betere transfer naar de praktijk kunnen maken. Leren in de context is daarom belangrijk omdat het de effectiviteit, relevantie, motivatie en het begrip van het leerproces vergroot, wat leidt tot betere prestaties en toepassing van kennis en vaardigheden in echte situaties.

Het elkaar bevragen en aanspreken is belangrijk om het werk veilig te houden en om van elkaar te leren. Door dit te oefenen, met elkaar mee te kijken in een veilige context en samen te leren, kan het feedback geven en ontvangen worden gestimuleerd. Oefenen met verschillende vormen van gespreksvoering en observatietechnieken binnen de context van het werk door virtual reality (VR) kan daarbij helpen.

Bij Fivoor zijn we gestart met trainingen gesprekstechnieken voor verschillende doelgroepen. We ontwikkelen een module kamercontrole binnen VR als onderdeel van een blended leertraject, waarbij we medewerkers op gestructureerde wijze leren een kamer te doorzoeken en risico-indicatoren te herkennen. Daarna gaan we verder met het ontwikkelen van modules forensisch observeren, waarbij we medewerkers middels VR en reflectie leren wat bijzonder gedrag is en binnen het team het gesprek aangaan over normen, waarden en leefklimaat.

Deze modules ontwikkelen we samen met Kudding en partners, CLeVR en Apollo Journey.

Met de interactieve VR-set van CLeVR kan er geoefend worden in een passende context met het voeren van verschillende gesprekstechnieken. De training wordt gegeven door een interne trainer agressiehantering, die aanvullend geschoold is in het omgaan met VR en het inleven in verschillende patiënt-/cliëntrollen door een acteur.

Met medewerkers uit de 24-uurs zorg voert zij verschillende gesprekken, variërend van basisgesprekstechnieken tot bijvoorbeeld slecht nieuws gesprekken of motiverende gesprekvoering. Hiervoor kan zij een context en patiënt uitkiezen die het meest aansluit bij de werkomgeving, zoals een afdeling met cellen/kamers. Door te oefenen in de context blijft het geleerde beter hangen, wordt er feedback gegeven en eventueel het gesprekprotocol aangepast. Omdat er vaker geoefend wordt, ontstaat er een leercurve en worden medewerkers beter, wat bijdraagt aan het algehele zelfvertrouwen. 

Daarnaast zijn er verschillende functies waarbij goede gespreksvaardigheden vereist zijn, en ook daar gaan we starten met het oefenen door middel van VR. Denk aan het voeren van frequent verzuimgesprekken, mensen aanspreken op ongepast gedrag, groepen mensen overtuigen/beïnvloeden met een goed idee. Je kunt hierbij in een veilige context oefenen met je verbale skills.

Bovenstaande kan individueel gedaan worden, maar bijvoorbeeld ook met een groep, omdat er meegekeken kan worden op een groot scherm.

Goede observatievaardigheden stellen mensen in staat om nauwkeurig details waar te nemen, inclusief subtiele veranderingen, patronen en afwijkingen. Door goed te observeren kunnen medewerkers potentiële problemen of risico's identificeren voordat ze escaleren. Niet iedereen observeert dezelfde dingen en bij het zien van dezelfde beelden geeft niet iedereen daar dezelfde waarde aan. Er zijn verschillende theorieën en modellen die hier iets over zeggen, waaronder het Filter-verzwakkingsmodel.

Volgens het Filter-verzwakkingsmodel (moderne versie van Broadbent's filtermodel uit 1958) richten mensen hun aandacht selectief op bepaalde aspecten van de omgeving, terwijl ze andere stimuli verzwakken maar niet volledig buitensluiten. Dit kan worden beïnvloed door factoren zoals relevantie, intensiteit, motivatie en eerdere ervaringen. Dit model verklaart waarom mensen bepaalde details observeren en andere over het hoofd zien.

Hiervoor hebben we verschillende scenario's uitgewerkt die we opsplitsen in verschillende kamercontroles en scenario's waar je op de afdeling of locatie mee te maken kunt krijgen. Bij de kamercontroles leer je op welke wijze je de controle systematisch uitvoert, maar krijg je ook informatie over verschillende contrabanden of risicoproducten. Als je niet weet waar je moet zoeken of waar je op moet letten, bestaat er een grote kans dat je iets over het hoofd ziet. 

De scenario's met patiënten op verschillende locaties gaan over het verbeteren van je observatievaardigheden, maar ook het gesprek met elkaar voeren over het leefklimaat. Bijvoorbeeld een algemene dag op de afdeling. Er gebeurt altijd veel tijdens de ochtend, bij een maaltijd, etc. Wat is gedrag dat je opvalt? Dit kunnen algemene omgangsnormen zijn, maar ook bijzonderheden. Doel hiervan is het gesprek met collega's aan te gaan over wat we bijzonder vinden, maar ook welke normen en waarden we hebben. In een algemene ruimte gebeurt van alles, maar risicosignalen worden niet opgepikt.

De modules voor de kamercontrole willen we eind juni klaar hebben en de scenario's met patiënten in het vierde kwartaal.

Wil je meer weten over de verschillende modulen of vindt je het leuk om als organisatie mee te denken in toekomstige ontwikkelingen/ modulen kan je contact opnemen met Linda Kroon, via linda.kroon@fivoor.nl of 06 13 98 05 98.