Gedragsstoornis bij kinderen en jongeren

Het is normaal dat kinderen zich tegen volwassenen verzetten. Ook liegen, vechten en pesten komen wel eens voor bij kinderen die zich normaal ontwikkelen. Maar als dit gedrag langere tijd duurt en het duidelijk een nare invloed heeft op het functioneren van het kind, kan er sprake zijn van een gedragsstoornis.

Symptomen van de stoornis

Er is sprake van een gedragsstoornis bij een kind als het gedurende langere tijd gedrag vertoont waar anderen erg veel last van hebben. Ook het kind zelf kan lijden onder zijn eigen gedrag. Er zijn twee gedragsstoornissen: een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis of een antisociale gedragsstoornis. Deze begrippen worden hieronder uitgelegd.

Oppositioneel-opstandig gedrag (ODD)

Oppositioneel-opstandig gedrag (ODD) is gedrag waarbij het kind zich verzet tegen de leiding van volwassenen. Hij of zij weigert om te doen wat wordt gevraagd of reageert driftig op correcties en verboden. Ook kan het kind doen alsof het iets niet gehoord heeft, iets is vergeten of iets nét anders doen dan werd gevraagd.

Antisociaal gedrag (CD)

Antisociaal gedrag (CD) is gedrag van het kind waarbij anderen geweld wordt aangedaan, bijvoorbeeld vechten en stelen, iemand bedreigen, liegen of spijbelen.

Agressief gedrag

Als met opzet schade wordt toegebracht aan een andere persoon of aan een voorwerp, bijvoorbeeld door slaan, schoppen of vernielen, noemen we dat agressief gedrag. Ook gedrag waarvan andere mensen veel last ondervinden zoals pesten, schreeuwen, uitschelden en bedreigen is agressief gedrag.

Oorzaken

Gedragsstoornissen kunnen verschillende oorzaken hebben, die elkaar ook onderling kunnen versterken. De oorzaak van een gedragsstoornis kan liggen in de opvoeding van het kind. Als ouders bijvoorbeeld onvoldoende regels stellen of als ze inconsequent en vaak hard straffen of weinig toezicht houden op het doen en laten van hun kind, dan kan dat leiden tot een ODD (link) of CD (link). Deze opvoedingskenmerken kunnen voor een deel samenhangen met eigenschappen van de ouders, zoals gedeprimeerdheid of prikkelbaarheid, psychiatrische problemen, delinquentie of huwelijksproblemen. Andere mogelijke oorzaken van gedragsstoornissen zijn leerproblemen, spraak- en taal problemen, problemen in de motoriek, zwakbegaafdheid, middelenmisbruik of emotionele problemen. Tot slot kan ook erfelijke aanleg een rol spelen.