Angststoornis

Angst is een normale gezonde emotionele reactie op acuut gevaar. Het zorgt ervoor dat lichaam en geest snel en goed reageren op een bedreigende situatie. Iemand die in het (recente) verleden getuige of slachtoffer is geweest van geweld of zich als kind ernstig bedreigd heeft gevoeld, kan terugkerende angstaanvallen hebben. Dit noemen we ook wel een angststoornis. Iemand kan ook last hebben van emotieregulatiestoornissen of depressieve stoornissen.

Wat is een angststoornis?

Iedereen is wel eens bang of angstig, dat is ook heel normaal. Angst zorgt ervoor dat je lichaam en geest snel en goed reageren op een bedreigende situatie en het zorgt ervoor dat je tijdelijk waakzamer bent. Bijvoorbeeld als je hard moet rennen om de bus te halen die op het punt staat te vertrekken. We spreken van een angststoornis als je heel vaak last hebt van angst terwijl een bepaalde situatie of gevoel geen angst opwekt. Als je een angststoornis hebt ben je ook bang in situaties die geen (direct) gevaar geven. Je raakt bijvoorbeeld in paniek als je moet afrekenen bij de kassa van de supermarkt. Bij een angststoornis heb je last van irreële angst, die duidelijk lijden veroorzaakt en iemand beperkt in het sociale leven en werk. Een angststoornis kan ook voorkomen in combinatie met andere psychische problemen of lichamelijke klachten.

Bij een angststoornis kan je last hebben van de volgende klachten:

De angst is niet meer in verhouding en is er bijna altijd
De angstgevoelens hebben niets meer te maken met een reactie op de omgeving of situaties
De angst beperkt het dagelijks functioneren

Wat is een emotieregulatiestoornis?

Emotieregulatiestoornis klinkt best ingewikkeld. Als je dit hebt heb je ernstige problemen bij het omgaan met emoties. De klachten die bij een emotieregulatiestoornis horen zijn heel verschillend. Er is een gemeenschappelijk kenmerk dat er langdurig, onaangepaste patronen zijn van voelen, denken en handelen, die zich uiten bij het aangaan van relaties, op het werk of op school.

Een emotieregulatiestoornis kan zich op heel veel manieren uiten:

Snel wisselende stemming met een bozige, ontevreden en verwijtende ondertoon
De neiging om de eigen gedachten, overtuigingen en gedragingen af te kraken
Zelfbeschadiging, onrealistische hoge eisen aan zichzelf stellen, intense schaamte, zelfhaat en op zichzelf gerichte woede
Niet alleen kunnen zijn

Er kan ook sprake zijn van hallucinaties en paranoïde ervaringen. Deze zijn van korte duur en komen vooral voor tijdens stressvolle situaties.

Wat is een depressieve stoornis?

Iedereen maakt wel eens een periode mee waarin het minder goed gaat en de stemming zakt of de prikkelbaarheid toeneemt. Om te kunnen spreken van een depressie is er een sombere, prikkelbare stemming aanwezig en heeft iemand geen zin meer in leuke dingen. En dan niet zomaar een keer, maar gedurende de meeste uren van de dag en de meeste dagen van de week. En dat gevoel is langere tijd aanwezig. Met andere woorden: iemand is ‘ziek van somberheid’.

Wat een depressie bij kinderen en pubers lastig maakt is dat de gedaalde stemming niet voortdurend aanwezig hoeft te zijn. Een kind leeft bij afleiding vaak tijdelijk op, om daarna weer snel terug te zakken in somberheid of prikkelbaarheid. Dit maakt dat de omgeving vaak denkt dat het kind zich aanstelt. Ook zijn kinderen en pubers vaak meer prikkelbaar dan somber, wat maakt dat de diagnose gemist kan worden. Bij volwassenen kan het gaan om depressieve gevoelens, een bedrukte stemming, stemmingsschommelingen, zelfmoordgedachten, problemen met de eigenwaarde en misbruik van alcohol of drugs.