Ontroerend, kleurrijk en spectaculair: zo omschrijven psychiater Mariet Clerkx en orthopedagoog-generalist Irene Lesterhuis het werken met de doelgroep sg-lvb in de derdelijnsvoorziening Wier van Fivoor. ‘Als je eenmaal valt voor de charmes van deze doelgroep, ben je voor altijd verkocht.’
Het meest bijzondere cadeau ooit dat Mariet Clerkx op haar verjaardag van een cliënt kreeg, was een toiletblok. “Ik was wel even verbaasd, totdat ik uitleg kreeg: ze had het zelf uitgezocht in de supermarkt door overal aan te ruiken, en dit rook gewoon het allerlekkerst. Het laat goed zien hoe bijzonder het werken met deze doelgroep is, op het grensvlak van psychiatrie, lvb en forensische zorg. Het is af en toe een spektakel, maar nooit saai. En omdat dit werkveld zo specialistisch is, ontwikkel je je relatief snel tot specialist.”
Therapie op maat
Hoezeer het werk boeit, blijkt wel uit het feit dat Mariet Clerkx al 26 jaar verbonden is aan Wier en haar collega Irene Lesterhuis 13 jaar. Lesterhuis: “Ik denk dat dit te maken heeft met de charme van de doelgroep: mensen zijn direct, ontwapenend en er is veel humor.” Tegelijkertijd is het werk inhoudelijk uitdagend. “Er speelt veel op verschillende leefgebieden, zoals verslavingsproblematiek, schulden, dakloosheid en somatische klachten. Bovendien moet je als behandelaar ook alle therapiesystemen ‘op maat’ maken en ertegen kunnen als iemand een agressie-doorbraak krijgt.”
Stomme schoenen
Dat beeld onderschrijft Clerkx. “Werken met deze doelgroep vraagt creativiteit, een onorthodoxe denkstijl en af en toe buiten de lijntjes durven kleuren. Zo komen mensen soms binnen met klachten als automutilatie, maar verdwijnt dat gedrag als ze op hun eigen niveau worden aangesproken.” Daarover gesproken: “Er wordt vaak gedacht dat je geen gesprek op niveau kunt voeren met deze mensen vanwege hun beperking. Onzin: introspectie is niet per se gekoppeld aan intelligentie. Integendeel, ze spreken juist vaak recht uit het hart.” Lesterhuis: “Dat kan positief zijn, maar je hoort het ook als je stomme schoenen aan hebt.”
Uit de overlevingsmodus
Wat het werk bovenal lonend maakt, is het verschil tussen hoe mensen binnenkomen en hoeveel beter ze weer weggaan. “Veel mensen komen vanuit de straat of hebben een historie met justitie en detentie. Ze staan in een overlevingsmodus,” vertelt Lesterhuis. “Sommigen hebben bovendien al 400 hulpverleners gezien als ze bij ons komen.” Clerkx: “Daarom zijn onze behandelaars niet aan een afdeling verbonden, maar aan een cliënt. Dat geeft verbinding en continuïteit.” Lesterhuis: “Als je dan merkt dat iemand dan weer vertrouwen krijgt, en om hulp durft vragen, ben je een heel eind.”
Over Behandelcentrum Wier
Bij Wier behandelen wij mensen met een licht verstandelijke beperking (IQ tussen de 50 en 85) gecombineerd met psychiatrische- of gedragsproblematiek, ook wel SGLVG genoemd (SGLVG staat voor Sterk Gedragsgestoord Licht Verstandelijk Gehandicapt). De omgeving van de patiënt vindt het vaak lastig om goed met hen om te gaan. Mogelijk is de patiënt daardoor zelfs in contact gekomen met politie of justitie, of dat dreigt te gaan gebeuren. Onze kennis en ervaring ligt bij deze groep patiënten: zij vallen vaak tussen wal en schip in de zorg. Zij zijn de grip op hun leven kwijtgeraakt, iets dat tot uiting komt in ernstige gedragsproblemen en problemen op het gebied van wonen, werken en vrije tijd.
Over De Psychiater
De Psychiater is het officiële ledentijdschrift van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP). In de wereld van de psychiatrie is het al ruim 25 jaar één van de meest prominente communicatieplatforms.
